Tự nhận thức là thành phần đầu tiên của trí tuệ cảm xúc. Tự nhận thức nghĩa là hiểu sâu sắc về cảm xúc, điểm mạnh, điểm yếu, nhu cầu và động lực của một người. Những người có nhận thức về bản thân mạnh mẽ không chỉ trích thái quá cũng không hy vọng viển vông. Đúng hơn, họ trung thực với chính họ và với những người khác.
Những người có mức độ tự nhận thức cao nhận ra cảm xúc của họ ảnh hưởng đến họ, những người khác và hiệu suất công việc của họ. Vì vậy, một người có ý thức về bản thân, biết rằng những điểm yếu nào mang lại điều tồi tệ nhất trong anh ta, hãy lập kế hoạch của mình một cách cẩn thận và hoàn thành tốt công việc của mình. Một người khác có ý thức về bản thân cao sẽ có thể làm việc với một khách hàng khó tính. Cô ấy sẽ hiểu tác động của khách hàng lên tâm trạng của mình và những lý do sâu xa hơn khiến cô ấy thất vọng. Có thể “Những yêu cầu tầm thường của khách hàng đưa chúng ta ra khỏi công việc thực sự mình cần phải hoàn thành,” cô ấy giải thích. Và cô ấy sẽ tiến thêm một bước nữa nếu biết biến sự tức giận của mình thành điều gì đó mang tính xây dựng hơn.
Nhận thức về bản thân làm mở rộng đến sự hiểu biết của một người về các giá trị và mục tiêu của họ. Một người có ý thức cao về bản thân biết mình đang đi đâu và tại sao đi đến đó. Vì vậy, anh ta có thể kiên quyết từ chối một lời mời làm việc hấp dẫn với lợi ích tài chính cao nhưng không phù hợp với các nguyên tắc hoặc mục tiêu dài hạn của anh ta. Một người thiếu nhận thức về bản thân có xu hướng đưa ra những quyết định gây xáo trộn nội tâm bằng cách giẫm chân lên những giá trị mà họ vốn đang loay hoay. “Ví dụ như lương tăng có vẻ ổn nên tôi đã ký tiếp hợp đồng ở đó dù thật sự tôi cũng không muốn ở đó, công việc đó có ý nghĩa không lớn đối với tôi nên tôi thường xuyên cảm thấy buồn chán.” Các quyết định của những người tự nhận thức được kết hợp với các giá trị của họ thường là động lực để họ nhận thấy công việc cần tiếp tục là gì.
Làm thế nào người ta có thể nhận ra sự tự nhận thức? Đầu tiên và quan trọng nhất, nó thể hiện bản thân là người có năng lực và khả năng đánh giá bản thân một cách thực tế. Những người có nhận thức về bản thân cao có thể nói một cách chính xác và cởi mở, mặc dù không nhất thiết phải bộc bạch hoặc thú nhận cảm xúc của họ và tác động của họ đối với công việc. Một trong những dấu hiệu nhận biết bản thân là thông qua tự vấn bản thân.
>> Xem thêm: Kỹ năng xã hội